Bệnh phì đại tuyến tiền liệt lành tính
Theo các bác sĩ chuyên khoa cho biết: bệnh phì đại tuyến tiền liệt lành tính thường có nhất ở nam giới. Ở tuổi trưởng thành, tuyến tiền liệt nặng khoảng 20 gam. Ở một số người tuyến tiền liệt nhỏ đi nhưng đa số trường hợp tuyến phì đại và trở thành u lành. Đối với nam giới trên 50 tuổi, tỷ lệ này ở Việt Nam là 50 – 60% và 70 – 80% trên thế giới. Hai yếu tố quan trọng gây u lành tuyến tiền liệt là tuổi và testosteron.
Phì đại lành tính tuyến tiền liệt là loại bệnh lý chính đứng hàng thứ 2: tuyến tiền liệt phát triển chèn ép vào niệu đạo và gây ra nhiều vấn đề tiết niệu như hay đi tiểu, dòng nước tiểu yếu, đôi khi dừng và nhỏ giọt. Vì tuyến tiền liệt vẫn phát triển suốt thời kỳ trưởng thành cho nên phì đại tuyến tiền liệt rất hay gặp ở nam giới ngoài tuổi 50 và nam giới có tuổi cũng có nguy cơ cao bị ung thư tuyến tiền liệt tuy có ít hơn. Thăm khám qua trực tràng để đánh giá kích thước và độ cứng của tuyến tiền liệt, siêu âm hay chụp X-quang bang quang là những thăm dò thường làm.
Phì đại tuyến tiền liệt cũng có thể dẫn đến các vấn đề về tiết niệu như viêm tuyến tiền liệt. Đến tuổi 60, nhiều nam có những dấu hiệu phì đại tuyến tiền liệt. Đến tuổi 70, hầu hết nam có tuyến tiền liệt to ra ở mức độ nào đó. Trong trường hợp xấu nhất, phì đại tuyến tiền liệt có thể làm cho bang quang yếu đi, nhiễm khuẩn bang quang hay thận, tắc dòng tiểu và suy thận. Sự thực là một số nam bị ung thư tuyến tiền liệt cũng đã bị phì đại tuyến tiền liệt nhưng 2 bệnh không nhất thiết liên quan với nhau. Phần lớn nam giới bị phì đại tuyến tiền liệt không phát triển thành ung thư tuyến tiền liệt nhưng vì các triệu chứng sớm của 2 bệnh này giống nhau nên thầy thuốc cần đánh giá cả hai.
Các thể bệnh tuyến tiền liệt có thể có các triệu chứng tương tự, ví dụ viêm và phì đại tuyến tiền liệt đều hay đi đái nhiều, buồn đái khẩn cấp; có người bị phì đại tuyến tiền liệt bị khó đái lúc đầu, người khác lại bị đái đêm hay có người bị ung thư tuyến tiền liệt lại không hề có triệu chứng gì ở giai đoạn đầu.
Bị viêm và phì đại tuyến tiền liệt không tăng khả năng vị ung thư tuyến tiền liệt; nhưng cũng có khi đồng thời bị cả hai thể bệnh. Vì thế mọi nam giới ngoài 45 đều nên kiểm tra hàng năm tuyến tiền liệt bằng PSA và thăm khám qua trực tràng. Ba quan ngại thường gặp nhất ở nam là đái đêm nhiều, buồn đái khẩn cấp và bí đái. Tuy nhiên, vì có nhiều lý do gây tăng PSA nên nếu nghi ngờ ung thư thì làm sinh thiết.
Triệu chứng lâm sàng chủ yếu của bệnh là rối loạn tiểu tiện. Mức độ rối loạn nặng hay nhẹ thông qua những biểu hiện sau trong một tháng theo dõi:
– Cảm giác vẫn còn nước tiểu trong bàng quang sau mỗi lần đi tiểu xong?
– Sau khi tiểu xong phải đi tiểu lại trong khoảng thời gian chưa đến 2 giờ.
– Đang đi tiểu thì bị ngừng đột ngột rồi lại đi tiểu tiếp?
– Có bao nhiêu lần không thể nhịn được tiểu?
– Có bao nhiêu lần thấy tia nước tiểu yếu?
– Có bao nhiêu lần phải rặn gắng sức mới tiểu được?
– Trong một đêm thường phải đi tiểu mấy lần?
Không có bệnh khi trả lời “không” ở tất cả các biểu hiện trên. Nếu có một số hay thường xuyên những triệu chứng kể trên cần phải đến ngay cơ sở y tế để khám và hỗ trợ điều trị.
hỗ trợ Điều trị nội khoa u lành tuyến tiền liệt bằng cách sử dụng một trong các thuốc ức chế sản xuất testosteron, thuốc ức chế phát triển, thuốc ức chế thụ thể adrenergic có thể phối hợp với thuốc ức chế sản xuất testosteron. Trong những trường hợp u quá to (> 60 gam), có phối hợp sỏi bàng quang, sỏi thận… cần phải hỗ trợ điều trị ngoại khoa.
